Ponad 14 tysięcy osób jest dziś zameldowanych na wrocławskim Nowym Dworze. Większość mieszka w blokach z wielkiej płyty, które powstały tutaj w drugiej połowie lat 70. Ale Nowy Dwór istniał już wcześniej.
Sto lat temu Nowy Dwór był jeszcze podwrocławską wsią. Do miasta został włączony w 1928 roku. 10 lat później, chwilę przed wojną, zaczęła się budowa “osiedla wspólnotowego”. Miało służyć pracownikom znajdującej się w sąsiedztwie fabryki kolejowej. Miał tu powstać potężny kompleks mieszkaniowy. Zapowiadano, że będzie największym osiedlem w Breslau wybudowanym za rządów Hitlera. W 2500 mieszkań, głównie szeregowych, wolnostojących albo w 2- i 3-piętrowej zabudowie, miało zamieszkać aż 10 tysięcy ludzi. Projekt zakładał, że w piwnicach pojawią się prywatne schrony na wypadek zbliżającej się wojny.
– Pod względem ideowym projekt osiedla odwoływał się do idei utworzenia (czy odtworzenia) społecznej atmosfery „wiejskiej wspólnoty”, charakterystycznej dla społeczeństw tradycyjnych. Mieszkańcy tworzyliby homogeniczną grupę, emocjonalnie związaną z miejscem i współmieszkańcami. Miała ona stanowić antytezę społeczności miejskiej – zatomizowanej, wyobcowanej i anonimowej – pisze o Nowym Dworze Wikipedia. – Ideę tę narodowi socjaliści zaadaptowali na użytek własnych celów. O wyborze mieszkańców decydował „światopogląd wszystkich członków rodziny, czystość rasowa i wiarygodność polityczna”.
Ostatecznie powstała tylko część osiedla. Dalszą budowę przerwała wojna. Po jej zakończeniu Nowy Dwór opustoszał. Dopiero w latach 70. zaczęła się tu nowa wielka inwestycja. Władze peerelowskie zdecydowały się na budowę osiedla z wielkiej płyty – to bloki liczące od 3 do 15 pięter. Część budynków wybudowanych przez Niemców wciąż stoi w rejonie ul. Wojrowickiej i Gubińskiej.
